Cur Discas Linguam Latinam?

Quia Viri Te Meliores Id Fecerunt

In libro Cultured Thug Handbook caput de utilitarismo inclusimus—de illa opinione scilicet qua omnia praecepta moralia ad utilitatem referuntur, quae in praxi significat aliquid simile felicitati. Haec est philosophia vermiculorum. Perfectissimum huius doctrinae exemplum est canis partes suas lambens; nam utilitarismus est ethica eius qui perpetuo se ipse delectat.

At haec vilis philosophiae apotheosis saepe cultioribus vestibus induta apparet. Saepe species utilitatis prae se fert. Personam huius rei gerunt alt-centre, qui se ipsos tamquam realistās sine affectu ostendunt, cum revera sint tantum status rerum defendentes nec curiosi. Quia tamen fundamenta theoretica altiora desunt quibus statum rerum tueantur, superiores viros stultos aut molles appellant.

Exemplum typicum dedit quidam anonymus Twitter nomine “i/o”, qui sapientiam discendae linguae mortuae in dubium vocavit:

Num vere educatio academica his sexaginta annis profecit? Fere certe, non.

Primum, anno MMXI investigatores invenerunt XLV centesimas studentium nullam progressionem significativam ostendisse in cogitando, scribendo, aut ratiocinando post duos annos studii; et XXXVI centesimae nullam progressionem ostendebant etiam post quattuor annos. Secundum, anno MCMLXI discipuli circiter XL horas per hebdomadam lectionibus ac studiis dabant; anno MMIII, haec numerus ad XXVII vel XXVIII horas cecidit. Tertium, in Universitate Stanfordiensi, horae lectionum inter annos 1960 et 1980 viginti ad viginti quinque centesimis redactae sunt. Huius generis exempla per dies narrare possemus. Putesne dimidiam partem studentium Victorianae aetatis—vel etiam illorum ante annum MCMLX—ne tantulum quidem melius ratiocinari post biennium potuisse? Ipsa quaestio responsum continet.

Nunc universitas potius negotium est quam locus altioris doctrinae. Praecipuum eius studium est studentium satisfactio, non rigor academicus; quo fit ut ad disciplinas identitatis fundatas et ideologicis inclinationibus infectas vergat. Et ubi id non fit (sicut in disciplinis STEM, quamquam ne ibi quidem prorsus), universitas ad artem quandam technicam magnificatam redacta est. Non iam est locus ubi de rebus magnis disci potest, sed officina ubi exspectatur ut homo fingatur in partem machinae, cuius conspectus intellectualis non ultra scrinium professoris trans atrium tendit—idque in optimo casu.

Mediocres ingenio, ut hic “i/o”, haec sub sensu quodam percipiunt. Itaque, metu propriae mediocritatis, eos viros quorum scientia ultra peritiam tabularum computandarum patet stultos et molles vocant.

Tristis conditio alt-centre “aspiring technocrat” est haec: eius mundi visio sibi ipsi adversatur. Nam si utilitatem quaeris, sola technica arte eam consequi non poteris. Perfectio technica est aliquid quod societas tua sibi permittere potest, et permittit quia ex profundo fonte capitalis socialis haurire potest; hunc autem fontem habet quia eius mundi visio ultra finem sola utilitate mensurabilem porrigitur.

Cum ipse et in disciplina technica laboraverim et linguam mortuam didicerim, liceat mihi aliquid de utilitate discendi Latine proferre.

Cur Latine discere coepi? Mirum fortasse est auditu, sed non fuit prima mea optio. Illa fuit Hebraica—volui enim Vetus Testamentum sine translatione legere. Ne secunda quidem fuit optio mea. Illa fuit Graeca—volui enim Homerum sine interpretatione legere. Latinam didici non quia volebam, sed quia viri mihi praeclare superiores dixerunt me id facere oportere. In disciplina Victoriana Anglica ante Graecam Latine discendum erat, Hebraica vero prorsus neglecta. Hac una de causa id feci. Mea opinio non valuit. Mea voluntaria delectatio non valuit. Mea consilia privata nihil ad rem pertinebant. Praecepta maiorum sequi—haec est formula cuiuslibet civilitatis quae plus quam nota minor in fastis fuit. Haec est formula civilitatis quae homines ut “i/o” ne notatos quidem transgreditur.

Latine didici quia praeceptum est. Nesciebam quid inde caperem; tantum fidem habebam melioribus viris, qui scirent quid mihi prodesset. Et quidem sciebant. Et profuit. Quid exinde consecutus sum? Legere potui Caesarem et Ciceronem in originali. Sed multo plus etiam.

Imprimis, grammaticam quasi primum didici. In schola publica educatus sum, sed tempore ac loco in quibus illa satis bona manebat—adeo bona ut in schola secunda Theogony Hesiodi mihi traderetur, ac Lord of the Rings in schola media. Tametsi bona erat, grammaticam numquam didiceram tam profunde et exacte ut in cursu Latino elementario.

Ex elementis grammaticam discere me adduxit ad intellegendum linguam patriam meam esse rem singularem: ordine verborum nititur et tantum partim est inflexa. Plerique homines qui umquam vixerunt cogitaverunt structuris lingualibus longe aliis quam nos hodie, et hoc manifestum est.

Lingua Latina, cum sit valde inflexa, ordinem verborum mobiliter tolerat; saepe verbum ad finem sententiae ponitur, quo fit ut sententia fiat quasi aenigma quod demum solvitur cum verbum actionis proferatur, saepe cum effectu inopinato. In Latina sensus differtur, in Anglica sensus gradatim legendo colligitur. Anglica ordinem sequentem et logicam causae–effectūs praefert. Etiam saepe requirit structuram syntacticam longiorem ("It is Rome that the girl loves" versus "Romam puella amat"), atque quandam subtilitatem quae quidem in Latina fieri potest, sed non requiritur. Haec cura minuta atque quasi autistica, quam alt-centre homines exigunt, plerumque nascitur ex ipsa lingua qua loquuntur—saepe enim sunt monoglotti.

Fortasse hoc maius est: fundamenta moralia habemus. Cum lingua aliqua loqueris, cogitas illa lingua—quod modo monstravimus. Sed non solum hoc; lingua ipsa secum fert thesaurum opinionum, normarum, praeceptorum, quos ita hausisti ac si bug alt-centrist fidem “bene esse” numquam dubitandum hausisset. Cum alia lingua uteris, non solum in illa cogitas: ipsa fundamenta tua moralia eius formam assumunt.

Romani populus fuerunt singulariter egregius. Paucorum saeculorum spatio, ab obscura gente prope finem orbis noti processerunt ad construendam structuram orbis totius amplectentem et tam firmam ut etiam nunc aliqua parte adhibeatur—de iure civili nihil dicamus, quod magna ex parte hodieque nostrum manet. Si quis populus titulum “meriti”, tam carum nostro liberali recte sentienti, meretur, Romani sunt. Hi sunt, quorum fundamenta moralia diligenter spectanda sunt—ideo etiam lingua eorum spectanda est.

Apud [Romanos], summa auctoritas non fuit scientia, sed mos maiorum, “mos maiorum”, saepe Latine redditus ut “traditio”. Sed verbum maiorum, genetivus pluralis maiores, significabat apud eos non solum “maiores natu” sed etiam “meliores”. Apud eos, quod antiquum erat, bonum erat. Nemo cultum iuventutis tam perfecte repudiavit. Mosen maiorum in dubium vocare erat per se ipsos peritos in dubium vocare—res omnino inconcipibilis. Etiam bugman hodiernus potest scientiam in dubium vocare si ideologiae liberali adversetur.1

Si nosmet ipsos intellegere volumus, prius alios intellegere debemus. Romanus hac in re ab Anglico hodierno (atque Americano eius posteriore) differt, quod traditioni fidem dabat implicite—huic enim summum valorem moralem et etiam epistemicum tribuebat. Apud Romanum, res auctoritatem habebat quia antiqua erat, quia nota erat, quia sua erat. Auctoritas non erat aliquid partum, sed acceptum. Iurisprudentia posterior Romana illud sensum pristinum Romanae absolutae auctoritatis resonat, cum pronuntiet: rex est lex animata.

Germanus autem paulo aliter sentit. In toto corpore linguistico Germanico saepe invenitur haec opinio: principem vel auctorem auctoritatem suam ostendere aut mereri oportet. In Havamal legitur: donum donum reposcit. In carmine Anglosaxonico Beowulf, rex Hrothgar laudatur ut goldwine gumena, id est “auri amicus hominum”; haec periphrasis significat principem per copiam datam fidem suorum mereri. Eadem opinio morali sensu continetur in ipso verbo Anglico lord, quod descendit ex vetere Anglico hlaford, sive “panis custos”, is qui totam gentem a periculis famis tueretur. Itaque Romana opinio est: auctoritas haereditate venit; Germanica vero: auctoritas merito paranda est.

Ironice, cum alt-centre dissimulat se de fundamentis linguisticis moralibusque aliorum non curare, sese ipsum damnat ad ignorantiam suorum intimorum. Sicut piscis in aqua natans aquam non percipit, ita ille caecus est ad historicas condiciones desiderii sui de merito et exigentiae suae ut omnis auctoritas se probet utilitate quam adferre possit. Meritocratia non est aliquid naturae ipsius insitum, sed e radicibus ethnicis altis oritur—quod alt-centrist putat esse evidens et naturale, revera est fortuitum et sine fundamento (saltem iuxta ipsius mundi notionem). Si Latine didicisset, hanc contingentiam clare percepisset. Gnothi seauton—“nosce te ipsum”—in templo Apollinis Delphici inscriptum erat. Sed heu, alt-centrist illud legere non potest, quia illitteratus est. Nec solum culturaliter loquor—sed vere et proprie legere non potest.

Haec sunt inter causas interiores cur Latine discendum sit; at etiam rationes prorsus utiliores nominare possumus.

Lingua mortua discenda munere servandi limina fungi potest. Quaelibet societas vere dissentiens tandem in aliquam fraternitatem se formabit; lingua difficilis et sine loquentibus nativis efficit utilem difficultatem aditum intercludendi. Hoc ante inventionem machinalis translationis maius erat bonum; nunc enim fieri potest ut Latine aut Graece Attice sine ullo studio communices. Tamen hae linguae etiam nunc in congressibus praesentibus usum praebere possunt.

Latina quoque optime competit, ob ingenii laborem quem postulat. Etiam inter linguas classicas ipsa infame est quod tam densa sit: multum sensus subintelligitur et non exprimitur, adeo ut annos multos opus sit ad Latine scribendum expedite—nedum ut Latine loquaris. Si umquam velis simulatores e tuo collegio excludere, iube eos suam dissertationem coram exhibere et defendere Latine.

Latina et Graeca etiam sunt ratio seligendi eos qui culturam ac historiam Europaeam magni faciunt. Alt-centristae historiam Europae non aestimant—nec refert: non sunt homines gravi momento, nec eorum opiniones de cultura quicquam ponderis habent. Cum Latinam discas, cogaris colloqui cum viris qui opiniones longe ampliores ac realitatem (praesertim politicam) firmius comprehensam habent quam nostra aetas—id est: cum Romanis. Etiam ii qui paulum quasi proto-liberales sunt, ut Cicero aut Zeno, multum habent quod praebeant. Historia Romana praeclare docet. “Quoties cogitas de Imperio Romano?” nuper in interrete iocose vulgatum est, et non sine causa: enimvero, apud plerosque viros quorum mens duobus digitis superat et quorum natura virilis non corruit, responsum est: semel saltem in hebdomada.

Latina optima est lingua franca ad consociationem inter-Europaeam fovendam, propterea quod tot Europaeae linguae ex ea ortae sunt—Anglica quoque, saltem partim. At non solum hoc: ipsa per multa saecula vere fuit lingua franca Europae, qua in consortione cum maioribus nostris manemus. Paene omnes libri maximi momenti per circa mille annos Latine scripti sunt, etiam nonnulli satis recentes. Ego ipse nuper converti dissertationem doctoralem Nietzsche de Theognis, quae scripta est Latinitate classica nitidissima.

Cur faciunt Iudaei ut filii sui linguam Hebraicam discant ad Bar Mitzvah? Quia si id nequeas aut nolis, statum tuum socialem infirmas et tibi metiris tectum supra caput—nam discere Hebraice est signum gravitatis, peritiae, ac pietatis. Id Iudaeos trans fines nationum coniungit atque eos cum maiorum suorum traditione et libris sacris profunde coniungit. Qui eam linguam didicerunt quadam laude intellectuali ac maiestate morali gaudent, nec iniuste. Exinde fit quaedam consuetudo coniugii secundum ingenium, quae vincula gentilia confirmat et (saltem mente) effectus eugenicos habet.

Ego Latinam discere coepi eadem de causa qua aliquis montem ascendere temptat: ut viderem num possem. Dum iter perficio, multa bona mihi accesserunt, quae praevidere nequiveram—inter quae numerantur: cursus lectionum, peritia linguistica, et cultus intelligentia, quae me adduxerunt ad condendam officinam librorum edendorum quae nunc est opus vitae meae. Forsitan id non omnibus contingat. At hoc intellegendum est: non potes scire quid tibi proderit Latina, nisi eam didiceris. Humaniores enim disciplinae non sunt Baccalaureatus Ergonomicae Philosophiae et Dynamicae Sellae (BEPDS), quem alt-centre probaret. Non sunt algorithmus qui, semel actus, tesseram dapiferam vel munus otiosum aut exitum certum procreet. Quid ex eis proveniat, variari potest. Sed senes, qui omnia in toto orbe terrarum condiderunt usque ad praeteritum quinque minutorum spatium, non sine causa aliquid fecerunt.

Si “i/o” explicare non potest cur Sepes Chestertoni primum posita sit, sententias stultas suas sibi servare debet.

---

1 Mike Maxwell, The Cultured Thug Handbook, ch. 7 “The Lindy Effect”.